Vijf adviezen voor hoogwaardige digitalisering van de overheid
Victor Knaap, ceo van digitaal productiehuis MediaMonks, heeft zich de afgelopen tijd ingezet om de bestaande processen tussen overheid en bedrijven open te breken en te vernieuwen. Dit zijn de vijf punten die volgens hem kunnen helpen: "Als we andere resultaten willen, moeten we het anders aanpakken."
Digitalisering van de overheid moet anders, met hulp van buiten
1. Introduceer een minister van digitale zaken
Om van Nederland het meest connected land ter wereld te maken, moet de overheid dezelfde cultuuromslag maken als de meeste commerciële bedrijven hebben gedaan door CDO’s (chief digital officer) te benoemen. Net als de CDO zou de minister van Digitale Zaken zich moeten bezighouden met de overkoepelende strategie van de overheid en hoe technologie daarbij een waarde vermeerderende factor kan zijn. Zo kan er, naast onderhoud, innovatie en vernieuwing ontstaan. Dit gebeurt al in Denemarken, Finland, Frankrijk en Estland.
2. Stel een intern top IT-team samen
De minister van Digitale Zaken moet kunnen leunen op een top team van experts uit vakgebieden als organisatiekunde en technologie. Zij werken samen met de CTO’s van de departementen, aangevuld met ambtenaren met gedegen kennis van ICT en technologische ontwikkelingen.
Dit interne expert team moet worden ingevuld door mensen die nu in een commerciële markt zitten waar hun specifieke talent zeer gewild is. Om de verschillen in salarissen in de publieke en private sector op te vangen, moeten we de ruimte opzoeken binnen de Balkenende-norm. De minister kan daarnaast advies inwinnen bij een breed scala van (externe) adviseurs uit het bedrijfsleven. Ik bied mijzelf aan en weet: met mij zijn er nog veel meer Nederlandse ondernemers die willen helpen.
3. Zorg voor controle
Net zoals mijn aandeelhouders en raad van bestuur mij scherp houden op visie en uitvoering, zo zou ook voor de digitale projecten van de overheid een onafhankelijk orgaan moeten worden ingesteld waaraan rekenschap moet worden afgelegd. Dit orgaan kan zowel de probleemstelling als de oplossing helpen verduidelijken en versimpelen en moet het mandaat hebben om substantieel in te grijpen in het geval van escalatie. Zo kunnen we nieuwe financiële debacles in de toekomst voorkomen, leren van onze fouten en krijgen we weer ruimte voor vernieuwing.
4. Stel gebruikers centraal
Voor Nederlandse burgers is het belangrijk dat de digitale communicatie en diensten waarmee ze in aanraking komen een functionele waarde of boodschap hebben. Wat is het doel en de meerwaarde voor de eindgebruiker? De CoronaMelder app is op die manier ontwikkeld. Alleen zo kun je dienstverlening klantgericht maken. Laten we altijd gebruikers raadplegen bij belangrijke onderwerpen en ontwerpen.
5. Splits aanbestedingen op
Organiseer de aanbestedingen zo dat je de beste partij kan selecteren om de dienst te leveren. Kijk naar het VK, waar ze het tenderproces op de schop hebben gegooid en de bureaucratie dusdanig hebben teruggebracht dat kleine en middelgrote bedrijven nu met succes meedingen naar opdrachten. Dan kan de hele Nederlandse digitale industrie eindelijk meehelpen.
