Muziek en productiviteit: waarom Metallica beter werkt dan Bach

Het is wetenschappelijk bewezen dat muziek kan dienen als een hulpmiddel om u in een bepaalde gemoedstoestand te brengen. Ontspanning, focus of creativiteit: of u er komt, is afhankelijk van het type muziek dat u kiest. Ook staat vast dat het luisteren naar bepaalde soorten muziek kan helpen om afleidingen te verminderen en de focus te verbeteren, waardoor mensen zich beter kunnen concentreren op hun werk. Muziek kan stress verminderen en ontspanning bevorderen, wat kan leiden tot een verhoogde productiviteit.  

Maar wordt je ook creatiever en productiever als u in uw werkkamer of op kantoor Prince speelt, of juist Taylor Swift? Hier zijn wetenschappers beduidend voorzichtiger. Bij de één wel, bij de ander niet. Waarom? De effecten van muziek op productiviteit kunnen subjectief zijn en variëren tussen individuen. Wat voor de ene persoon productieverhogend werkt, is voor de ander herrie. Het leidt ze af! 

Ook interessant: 'Hoe houdt u leuk werk leuk? (spoiler: met tech die werkt)'

Moeten we dus collega’s geloven die zweren bij de klanken van André Rieu of juist metal rock van Metallica om werk vóór de deadline af te krijgen? Waarom lukt het schrijven van een scherp advies bij u vaak opeens wél als u Coldplay of Bach in uw productiviteitsplaylist op Spotify kiest? Er zijn experts die bij het verklaren van het fenomeen iets verder durven te gaan, zoals Will Henshall, founder en CEO van focusmuziekaanbieder Focus@Will. Henshaw, voormalig pop-artiest, heeft de werking van ‘achtergrondmuziek’ goed uitgelegd in een podcast van de in de VS zeer populaire Productivity Show.

“Aandacht bestaat feitelijk in twee vormen. Er is bewuste aandacht, bijvoorbeeld voor iemand met wie u praat. En er is niet-bewuste aandacht. Dat is alles wat er op de achtergrond gebeurt waar ik me niet op concentreer. Je onbewuste aandacht, je oren, zijn altijd alert op gevaar, beloning of wat er om je heen gebeurt. Als je ruikt dat er iets wordt gekookt en je hebt honger, dan word je afgeleid. Als je zware ademhaling hoort, een groot knallend geluid of een stok die breekt, dan is je gehoor in hoge mate afgestemd om daarnaar te luisteren.”

Henshaw: “Onze visuele aandacht van onze ogen bestrijkt ongeveer 120 graden, maar ons gehoor staat altijd aan en bestrijkt 360 graden. Afleiding wordt dus vaak veroorzaakt door wat je hoort. Je oren zijn altijd alert.” Volgens de theorie van Henshaw en zijn muziekservice is het mogelijk om het juiste energieniveau van het genre te vinden dat voor ieder persoonlijk werkt. Maar dat is dus een kwestie van uitproberen. “Wie de juiste muziek-klik vindt, kan daarmee de reactie beheersen van niet-bewuste aandacht op vechten of vluchten.”

Lees ook: 'Arbeidsproductiviteit is kassa! Beter presteren in 5 stappen'

Hè jammer. U dacht dat u met een paar simpele muziektips voortaan alleen nog top-productieve dagen zou meemaken. Zo werkt het niet. U moet aan het werk, experimenteren met wat wel en niet werkt. Wel hebben we voor u twee sets vuistregels.

Om uw concentratie te verbeteren met behulp van muziek, zijn er verschillende strategieën die u kunt toepassen.  

1. Kies de juiste muziekgenres – er zijn bepaalde muziekgenres en geluiden die specifiek zijn ontworpen (of simpelweg goed passen) om concentratie te verbeteren, zoals omgevingsgeluid, muziek met een tempo van 60-70 beats per minute. Van barokmuziek is aangetoond dat het de cognitieve functie helpt verbeteren en de focus kan verhogen, waardoor het een goede keuze kan zijn om de productiviteit te vergroten.

2. Denk aan tempo – bijvoorbeeld door muziek te kiezen met een tempo van 60-70 beats per minute. Dit type muziek kan helpen om uw ademhaling en hartslag te reguleren, waardoor u in een meer ontspannen en gefocuste gemoedstoestand komt, wat de productiviteit kan stimuleren.

Gemist? Kijk het hier terug: 'Tech4Business ontdekt de toekomst van werk (met AI)'

3. Drukke geest, drukke muziek – Iemand die heel hyper is of een heel levendige geest heeft, zou je op het eerste gezicht/gehoor intuïtief klassieke muziek willen laten luisteren, om te kalmeren of te concentreren. Maar het is vaak juist juist upbeat muziek waar ze rustig van worden. Sommige mensen vinden nu eenmaal rust in een drukke omgeving. Dat geldt bijvoorbeeld bij veel kinderen met ADHD. Actieve pauzes zoals 20 minuten trampoline springen tussen het huiswerk door zijn heilzaam.

4. Liever wat rustiger? Overweeg binaural beats - een vorm van ontspannende auditieve illusie die ontstaat wanneer twee verschillende zuivere tonen, die slechts licht in frequentie verschillen, via een koptelefoon aan elk oor afzonderlijk worden aangeboden. Binaural beats zijn geluiden die zijn ontworpen om de hersenen te stimuleren en ontspanning, focus en creativiteit te bevorderen, waardoor ze ook kunnen bijdragen aan het vergroten van de productiviteit.

5. Geen tekst, geen afleiding - kies voor instrumentale muziek of muziek zonder tekst om afleiding te minimaliseren en je beter te kunnen concentreren.

6. Experimenteer - aangezien niet iedereen op dezelfde manier op muziek reageert, is het belangrijk om te experimenteren en te ontdekken welk type muziek het beste werkt voor u en uw taken.

Tenslotte: soms kan het ontbreken van geluid, oftewel stilte, de meest effectieve manier zijn om u te concentreren en productief te zijn. En als er dan toch geluid moet zijn: achtergrondgeluiden zoals geluiden van een regenwoud of witte ruis kunnen helpen om afleidende geluiden te overstemmen en een kalmerende omgeving te creëren, wat de productiviteit kan bevorderen.

Lees verder: 'Investeren in medewerkers betaalt zich drie maal terug'